Khai thác vượt công suất quá nhiều nên đường băng hai sân bay lớn nhất nước đã bị nứt vỡ, phụt bùn…
Tổng công ty Cảng hàng không VN (ACV) vừa kiến nghị Bộ Giao thông Vận tải cải tạo, nâng cấp đường cất, hạ cánh 25R/07L sân bay Tân Sơn Nhất và đường CHK 1B sân bay Nội Bài. Theo ACV, hai đường băng này đều khai thác vượt thiết kế nên “mặt đường đã xuống cấp nghiêm trọng, thường bị bong bật, nứt vỡ. Tại một số vị trí trên đường băng 1B của Nội Bài, còn có hiện tượng phụt bùn, đặc biệt vào mùa mưa”.
Đường băng 25R/07L của sân bay Tân Sơn Nhất đã được sửa chữa và đưa vào sử dụng tháng 6/2013, với công suất 55.100 lần cất hạ cánh trong 10 năm. Tuy nhiên, đến tháng 4/2018, đường băng này đã có 126.000 lần cất hạ cánh, vượt hơn 2 lần công suất.
Tương tự, đường băng 1B Nội Bài đưa vào khai thác năm 2003, được thiết kế đảm bảo khai thác tàu bay B747-400 cho khoảng 10.500 lượt hạ, cất cánh trong 20 năm. Đến nay, số lượt đã lên tới 284.200.
Sân bay Tân Sơn Nhất luôn có lưu lượng hành khách lớn. Ảnh: Xuân Hoa.
Theo ACV, nếu không sớm cải tạo, nâng cấp mà vẫn tiếp tục duy trì khai thác như hiện nay thì sẽ tiềm ẩn nguy cơ uy hiếp an toàn bay, dẫn đến việc có thể phải đóng cửa hai đường băng.
Khó khăn lớn nhất được nêu ra là vốn đầu tư sửa chữa đường băng này. Bộ Giao thông kiến nghị Chính phủ bổ sung hơn 4.200 tỷ đồng vốn trung hạn 2016 – 2020, để nâng cấp khu bay tại Tân Sơn Nhất và Nội Bài. Trường hợp không thể bố trí vốn ngân sách, Bộ Giao thông đề nghị Thủ tướng xem xét phương án cho ACV sử dụng nguồn thu từ hoạt động khu bay để đầu tư các dự án nêu trên.
Ông Lại Xuân Thanh, Chủ tịch HĐTV ACV, cho hay doanh nghiệp này đang giữ hộ ngân sách nguồn thu từ phí cất, hạ cánh tại cảng hàng không (tích lũy từ 2018, mỗi năm khoảng hơn 1.000 tỷ đồng). Tuy nhiên, khoản thu này cũng không đủ để nâng cấp đường cất hạ cánh Tân Sơn Nhất và Nội Bài. Hiện nay khu bay do Nhà nước quản lý, nếu Nhà nước giao cho ACV thì doanh nghiệp này có thể dùng quỹ đầu tư phát triển của mình để nâng cấp.
Về phía Cục Hàng không Việt Nam, cơ quan này cho biết đang trong quá trình xây dựng Đề án quản lý khai thác hạ tầng khu bay. Đến tháng 8, Cục mới trình dự thảo đề án lên Bộ Giao thông, sau đó trình Chính phủ. Điều này đồng nghĩa với việc chưa rõ khu bay sẽ được quản lý theo hình thức nào, ACV chỉ được duy tu bảo dưỡng hay được đầu tư. Ngoài ra, nguồn vốn đầu tư, nâng cấp các đường băng chưa rõ sẽ lấy từ đâu.
Nhờ việc mở nhiều đường bay quốc tế mà lượng khách đến Đà Nẵng bằng đường hàng không tăng hơn 40% so với cùng kỳ.
Ngày 13/6, Sở Du lịch TP Đà Nẵng cho biết trong 6 tháng đầu năm, lượng khách tham quan, du lịch đến Đà Nẵng ước đạt hơn 4 triệu lượt, tăng gần 30% so với cùng kỳ 2017.
Trong đó, khách du lịch đường hàng không đến Đà Nẵng ước đạt hơn 1 triệu lượt, tăng hơn 40% so với cùng kỳ năm ngoái.
Hành khách làm thủ tục và ngồi thư giãn tại quầy ăn uống tại sảnh ga đi Nhà ga quốc tế Đà Nẵng. Ảnh: Nguyễn Đông.
Lượng khách quốc tế đến Đà Nẵng tập trung chủ yếu là thị trường khách Đông Bắc Á (Hàn Quốc, Trung Quốc, Nhật Bản) thông qua các đường bay trực tiếp đến Đà Nẵng. Số chuyến bay quốc tế năm nay tại sân bay quốc tế Đà Nẵng là 183 chuyến, tăng 76 chuyến bay so với cùng kỳ năm ngoái.
Ông Nguyễn Xuân Bình, Phó giám đốc Sở Du lịch Đà Nẵng cho biết, có được lượng khách lớn là nhờ thành phố tổ chức Lễ hội pháo hoa quốc tế với hàng loạt chương trình phụ trợ đặc sắc như khai trương mùa du lịch biển, lễ hội đường phố, đồng thời “giữ vững được điểm đến”.
Thêm vào đó, việc thành phố khai trương thêm nhiều đường bay quốc tế đảm bảo năng lực phục vụ tại Nhà ga quốc tế cũng khiến lượng khách không ngừng tăng lên. Trong dịp 30/4, 1/5 vừa qua, lượng khách quốc tế trực tiếp đến Đà Nẵng bằng đường hàng không đạt 27.450 lượt khách, tăng hơn 77% so với cùng kỳ năm 2017.
Nhà ga quốc tế mới đưa vào khai thác
Được khánh thành ngày 19/5/2017, nhà ga hành khách quốc tế Đà Nẵng do Công ty cổ phần đầu tư khai thác nhà ga quốc tế Đà Nẵng (AHT) rót vốn, là mô hình đầu tư xã hội hóa hạ tầng đầu tiên của ngành hàng không Việt Nam. Sau khi đưa vào khai thác, nhà ga có công suất từ 4 triệu khách mỗi năm.
Nam du khách Hàn Quốc thích thú chụp ảnh lưu niệm tại sân bay. Ảnh: Nguyễn Đông.
Ông Hồ Thế Anh, Phó tổng Giám đốc công ty cổ phần đầu tư khai thác nhà ga quốc tế Đà Nẵng, cho biết công suất phục vụ năm nay dự kiến đạt khoảng 5 triệu lượt khách.
Được xây dựng trên khuôn viên rộng 21.000 m2, với diện tích sàn xây dựng hơn 50.000 m2, nhà ga hiện có 44 quầy làm thủ tục hàng không, 20 quầy xuất cảnh, 22 quầy nhập cảnh, 10 cửa ra tàu bay, 2 đảo xử lý hành lý đi và 4 đảo trả hành lý.
Đã khai thác đường bay đến Đà Nẵng được 7 năm, ông Kwon Eung-sop (đại diện hãng Asiana Airlines, Hàn Quốc) cho biết gặp nhiều thuận lợi hơn khi nhà ga quốc tế đi vào hoạt động. Trong đó phải kể đến sảnh nhà ga rộng rãi, sạch sẽ và tiện lợi.
Theo ông Kwon, năm ngoái Thái Lan là điểm đến hàng đầu với người Hàn Quốc. Nhưng năm nay Việt Nam đã vươn lên vị trí số 1. Giới trẻ Hàn Quốc thích đến Đà Nẵng vì thiên nhiên đẹp, biển sạch và an toàn. Giao thông cũng thuận lợi để người trẻ vào Hội An ngắm phố cổ, còn người lớn tuổi ra Huế thăm thú lăng tẩm của triều Nguyễn.
Ông Kwon cho biết Việt Nam đang là thị trường số một của khách Hàn Quốc. Ảnh:Nguyễn Đông.
Dự đoán lượng khách Hàn Quốc (hiện chiếm khoảng 60% lượng khách quốc tế đến Đà Nẵng), sẽ còn tăng lên trong thời gian tới, ông Kwon mong muốn nhà ga sẽ mở rộng thêm khu vực checkin, tăng thêm lượng nhà hàng phục vụ khách tại sân bay.
Vụ nữ nhân viên hàng không bị tấn công rách mí mắt mới đây không phải là trường hợp đầu tiên các “thượng đế” thượng cẳng chân hạ cẳng tay với những người phục vụ chuyến bay.
22h ngày 3/6 vừa qua, ông Phạm Huy Cường (SN 1986, quê Thái Nguyên) đến quầy làm thủ tục của hãng hàng không Vietjet tại Cảng hàng không quốc tế Đà Nẵng. Tuy nhiên ông này được một nữ nhân viên thông báo chuyến bay bị hủy và dời lịch bay sang sáng hôm sau, 4/6.
Quầy vé trong sân bay Đà Nẵng, nơi xảy ra vụ hành khách tấn công khiến nhân viên hàng không rách mí mắt
Quá bức xúc nên ông Cường đã ném điện thoại di động của mình vào mặt nữ nhân viên này, khiến cô bị rách mí mắt trái, chảy máu. Sự việc đã được camera ghi lại.
Tại cơ quan an ninh hàng không, ông Cường thừa nhận hành vi của mình và cho biết ông đã sử dụng bia rượu trước khi vào làm thủ tục tại sân bay. Khi được thông báo chuyến bay bị hoãn, ông quá bức xúc nên đã hành động như trên.
Hiện, Trung tâm An ninh hàng không – Cảng Hàng không quốc tế Đà Nẵng đã tạm giữ chiếc điện thoại Nokia 8800 màu đen cùng CMND của ông Phạm Huy Cường. Dự kiến, tuần này Cảng vụ hàng không miền Trung sẽ đưa ra biện pháp xử lý đối với nam hành khách này.
Bị hủy bay vì đến muộn, nam hành khách đánh nhân viên hàng không
Cách đây hơn 1 năm, vào 23h14 ngày 14/4/2017, tại đầu đảo làm thủ tục hàng không J-K ga đi quốc nội (sảnh B) – Cảng hàng không quốc tế Tân Sơn Nhất, nam hành khách Lê Thanh N (SN 1978, ngụ Lý Sơn, Quảng Ngãi) đến làm thủ tục lên chuyến bay VJ636 từ TP.HCM đi Đà Nẵng, dự kiến khởi hành lúc 23h40.
Vì ông N đến trễ 14 phút so với giờ đóng sổ bay nên nhân viên làm thủ tục cho hãng hàng không VietJet Air là anh Nguyễn Tuấn L. đã giải thích, thông báo cho ông N về việc chuyến bay VJ636 không nhận khách và hỗ trợ chuyển sang chuyến bay sáng hôm sau.
Tuy nhiên, ông N. không đồng ý và bất ngờ dùng tay đánh anh L. nhưng không trúng. Sau đó, vị khách này tiếp tục dùng túi xách đánh vào mặt nam nhân viên hàng không. Lực lượng an ninh sân bay đã can ngăn, lập biên bản vụ việc.
Nam hành khách này sau đó đã bị xử phạt vi phạm hành chính 7,5 triệu đồng.
Cán bộ Sở GTVT Hà Nội đánh nữ nhân viên hàng không
Chiều 18/10/2016, ông Trần Dương Tùng (32 tuổi) và Đào Vịnh Thuấn (37 tuổi, cán bộ Thanh tra giao thông, Sở GTVT Hà Nội) làm thủ tục lên chuyến bay VN7265 chặng Hà Nội – TP.HCM. Đến giờ lên tàu bay tại cửa số 3, hai khách không có mặt nên hãng vận chuyển đã trừ tải.
Clip hành khách đánh nhân viên sân bay tại Cảng hàng không quốc tế Nội Bài – Nguồn: Trích xuất camera sân bay Nội bài.
Sau đó, hai ông xuất hiện và cho hay họ đứng nhầm cửa. Biết bị cắt lại, hai ông này đã chửi bới các nhân viên. Được hướng dẫn đến phòng đổi vé, khi qua cửa an ninh, hai ông đã xô xát với nhân viên an ninh.
Lúc này, chị Nguyễn Lê Quỳnh Anh (nhân viên Trung tâm khai thác Nội Bài thuộc Vietnam Airlines) hết ca trực đi qua chứng kiến sự việc nên dùng điện thoại ghi hình. Thấy vậy, hai khách nam đã hành hung chị này. Vụ việc đã được camera ghi lại.
Sau vụ việc, Giám đốc Sở GTVT Hà Nội yêu cầu Chánh thanh tra Sở chấm dứt hợp đồng lao động đối với ông Thuấn, đồng thời yêu cầu ông này công khai xin lỗi nữ nhân viên hàng không.
Cục Hàng không Việt Nam quyết định cấm vận chuyển bằng đường hàng không 12 tháng đối với ông Trần Dương Tùng và 6 tháng đối với ông Đào Vịnh Thuấn.
Khách VIP tát tiếp viên vì đánh rơi điện thoại
Trước đó 2 tháng, vào ngày 13/8/2016, một vụ hành hung khác đã xảy ra khi chuyến bay VN255 của Vietnam Airlines từ Hà Nội hạ cánh xuống sân bay quốc tế Tân Sơn Nhất – TPHCM.
Quyết định xử phạt vi phạm hành chính đối với ông B
Theo đó, do không thấy điện thoại của mình, nam hành khách Mai Thanh B (46 tuổi, trú tại TPHCM, ngồi tại khoang Thương gia) cho rằng nữ tiếp viên C.T.T đã lấy cắp. Ông này tức giận tát mạnh vào mặt nữ tiếp viên ngay trên máy bay.
Bị tát đau điếng người, tiếp viên C.T.T ôm mặt chạy vào buồng bếp và được đồng nghiệp chườm đá. Sau khi các hành khách đã xuống máy bay, một tiếp viên đã tìm thấy chiếc điện thoại iPhone 6 Plus dưới chân ghế gần ghế ông B đã ngồi.
Đây là một trong những vụ việc nghiêm trọng, gây ảnh hưởng đến tinh thần của tiếp viên khi làm nhiệm vụ. Sau khi sự việc xảy ra, nữ tiếp viên C.T.T đã phải nghỉ làm 1 tuần để nghỉ tĩnh dưỡng, lấy lại tinh thần.
Sau đó, Cục Hàng không Việt Nam đã ra quyết định cấm bay 6 tháng đối với ông B. Cảng vụ hàng không miền Nam cũng xử phạt ông B 15 triệu đồng vì hành vi hành hung thành viên tổ bay.
Nữ hành khách rượt đuổi, xé áo nam nhân viên hàng không
Ngày 16/10/2014, trong lúc di chuyển đến cửa ra tàu bay chuyến VJ8687 từ Hà Nội đi TP.HCM, nữ hành khách Trương Thị Thiên T cũng hành hung nhân viên hàng không.
Cụ thể, tại sảnh E sân bay quốc tế Nội Bài (Hà Nội), bà T đã làm xong các thủ tục để thực hiện chuyến bay.
Tuy nhiên, tại cửa ra tàu bay, do mang theo hành lý cồng kềnh và vượt quá số lượng quy định nhưng lại không đồng ý ký gửi hành lý nên bà được thông báo không được lên tàu bay.
Tức giận, bà T liền rượt đuổi nhân viên hàng không từ cửa ra tàu bay đến khu vực soi chiếu an ninh rồi hành hung, xé rách áo anh này. An ninh sân bay buộc phải can thiệp, áp giải hành khách bàn giao cho Cảng vụ Hàng không miền Bắc xử lý.
Nữ hành khách này sau đó đã bị xử phạt 7,5 triệu đồng.
Hành khách say xỉn mang theo búp bê tình dục đã buộc phi công hạ cánh khẩn tại Toulouse, Pháp.
Sự cố xảy ra trên chuyến bay LS397 của hãng Jet2 từ Belfast, Bắc Ireland đến Ibiza, Tây Ban Nha vào chiều 8/6. Một nhóm hành khách nam gây rối suốt chuyến bay khi ăn mừng tiệc độc thân của một người bạn. Họ cùng uống rượu và chơi đùa với một con búp bê tình dục thổi hơi, Sun đưa tin ngày 11/6.
“Cơ trưởng cảnh báo hành khách chỉ có thể uống rượu có sẵn trên máy bay, không được phép sử dụng rượu mua ở khu miễn thuế”, một nhân chứng trả lời BBC. Sau đó, những người đàn ông này văng lời thô tục khi bị tiếp viên từ chối phục vụ đồ uống.
Hãng bay không tiết lộ chính xác bao nhiêu hành khách liên quan tới sự cố. Ảnh: PA.
Hành khách tiết lộ một người đàn ông trong nhóm đã có hành động khiếm nhã với búp bê trước mặt trẻ em trên chuyến bay.
Phi công quyết định hạ cánh khẩn tại sân bay Toulouse, Pháp, khiến hành trình bị chậm trễ. “Hành khách không thể xuống máy bay. Trẻ nhỏ quấy khóc. Phải tốn đến 6 tiếng cho một chuyến bay lẽ ra chỉ dài 3 tiếng”, một người nói trên ABC.
Phil Ward, giám đốc điều hành Jet2, khẳng định chuyến bay phải chuyển hướng do “một hành khách có hành động gây rối nghiêm trọng”.
“Chúng tôi không thể nhẹ tay với hành động mất trật tự như vậy trên máy bay. Chúng tôi sẽ hỗ trợ phi hành đoàn, đảm bảo hành khách này phải chịu trách nhiệm cho những hành vi của mình. Thực tế Jet2 đã cho anh ta vào danh sách cấm bay suốt đời”, ông Ward nói.
Ngoài thu phí dịch vụ vay và phí cất cánh, hạ cánh, Tổng công ty Cảng hàng không (ACV) có thể hoạt động như một Trung tâm thương mại (TTTM), với nguồn thu đến từ bán lẻ, thực phẩm đồ uống và dịch vụ phụ trợ.
Năm 2012, Tổng công ty cảng hàng không Việt Nam (ACV) được thành lập trên cơ sở sáp nhập 3 tổng công ty cảng hàng không hàng đầu là Tổng Công ty Cảng hàng không Miền Bắc, Tổng Công ty Cảng hàng không Miền Nam và Tổng Công ty Cảng hàng không Miền Trung.
Hiện tổng công ty này đang quản lý và khai khác 22 cảng hàng không từ Bắc đến Nam, trong đó có những Cảng hàng không Tân Sơn Nhất, Cảng Nội Bài, Cảng Cần Thơ,… Trong tương lai, ACV còn có thể tham gia quản lý các sân bay mới quy mô lớn như Long Thành trị giá hàng chục tỉ USD.
Ước tính quý 1, các cảng hảng không của ACV đã cung cấp dịch vụ cho 25,4 triệu lượt hành khách. Trong đó, số lượng khách nội địa tăng 5% so với cùng kỳ, đạt 16,1 triệu lượt còn khách quốc tế tăng 27% so với cùng kỳ, đạt 9,3 triệu lượt.
Tình hình chung tốt giúp hoạt động kinh doanh của ACV được cải thiện rõ rệt. Doanh nghiệp này thông báo đạt doanh thu thuần 3.923 tỷ đồng, tăng trưởng 10%. Lợi nhuận sau thuế của công ty đạt 975 tỷ đồng, tăng tới 85% so với cùng kỳ. Lợi nhuận tăng trưởng nhanh hơn doanh thu đến nhờ vào việc tăng phí dịch vụ sân bay, giúp ACV cải thiện được biên lợi nhuận.
Bởi hàng không là ngành kinh doanh đặc thù, đòi hỏi kiểm soát cao, vị thế của ACV trong lĩnh vực quản lý sân bay gần như là độc quyền. Chỉ cần ngành du lịch trong nước còn phát triển, doanh nghiệp này sẽ tiếp tục gặt hái lợi nhuận. Trong bối cảnh Chính phủ đang tích cực thoái vốn khỏi các doanh nghiệp Nhà nước, ACV cũng được xếp vào một trong những “con gà đẻ trứng vàng”.
Sau khi ACV tiến hành IPO vào năm 2015, Bộ Giao thông vận tải đang có lộ trình thoái 20% vốn Nhà nước trong năm nay, dự kiến thu về gần 40.000 tỷ đồng. Năm ngoái, ACV đã thất bại trong đàm phán liên doanh với Aéroports de Paris và đang lên phương án thay thế với một đối tác chiến lược khác là sân bay Zurich của Đức. Doanh nghiệp này cũng dự kiến sẽ chuyển từ sàn Upcom lên sàn chứng khoán Hồ Chí Minh (HOSE) để tạo thanh khoản cho cổ phiếu.
ACV quản lý một diện tích sàn thương mại rộng lớn trên các sân bay cả nước
Vấn đề lớn nhất hiện tại ảnh hưởng tới quá trình thoái vốn và chuyển sàn của ACV đó là quá trình đám phán cho thuê hoạt động đối với các tài sản trong khu bay.
Các tài sản trong khu bay là nhiều tài sản khác nhau được sử dụng trong một phần diện tích cảng hàng không dùng cho máy bay cất, hạ cánh và lăn, (trừ phần sân đỗ máy bay) như đường băng, đường lăn, thiết bị chiếu sáng, thiết bị định vị. Các tài sản này đã được chuyển giao cho Nhà nước và Nhà nước cho ACV thuê lại. Hiện các điều khoản thuê đang chờ nhà nước chấp thuận.
Tài sản khu bay đóng góp đáng kể vào kết quả kinh doanh của ACV thông qua doanh thu từ phí dịch vụ cất hạ cánh trong khi chi phí đi kèm gồm chi phí nhân công, chi phí thuê, chi phí sửa chữa bảo dưỡng, chi phí khấu hao, chi phí điện nước và chi phí thuê ngoài.
ACV đã trình lên Chính phủ đề xuất 3 phương án để xử lý đối với các tài sản trong khu bay.
Phương án A, theo đề án cổ phần hóa của ACV, sau cổ phần hóa, các tài sản trong khu bay sẽ được bàn giao cho Nhà nước và sau đó cho ACV thuê lại để phục vụ hoạt động. Như đàm phán, ACV sẽ nhận toàn bộ doanh thu từ các tài sản này và trả phí thuê cho Nhà nước và chịu mọi chi phí sửa chữa. ACV đề xuất trả 270 tỷ đồng phí thuê hàng năm và trích lập 727 tỷ đồng dự phòng dài hạn hàng năm cho sửa chữa.
Phương án B, tài sản trong khu bay thuộc sở hữu của Nhà nước nhưng được bàn giao cho ACV và ACV chịu trách nhiệm đối với toàn bộ lợi nhuận và chi phí phát sinh liên quan. Quyết toán thu chi đối với các tài sản trong khu bay giữa ACV và Nhà nước sẽ được thực hiện định kỳ.
Phương án C, Nhà nước sẽ dùng các tài sản làm vốn góp cho ACV thay cho phần vốn góp khi ACV huy động vốn mới từ cổ đông hiện hữu.
Công ty chứng khoán TP.HCM (HSC) nhận định, giá trị của các tài sản trong khu bay là khoảng 8.000 tỷ đồng. ACV có thể huy động một khoản vốn khoảng 8,386 nghìn tỷ đồng từ cổ đông hiện hữu bằng cách phát hành 838,6 triệu cổ phiếu (39% tổng số cổ phiếu đang lưu hành) và tỷ lệ sở hữu của Nhà nước vẫn là 95,4%.
Lợi ích của ACV trong 3 phương án này là rất khác nhau. Dễ thấy, phương án bàn giao lại tài sản cho ACV là tốt nhất cho doanh nghiệp này. Nếu ACV sở hữu tài sản, doanh nghiệp này sẽ không phải hạch toán chi phí thuê và dự phòng sữa chữa cho tài sản khu bay vốn rất lớn, có thể lên tới 1.000 tỷ đồng.
Giải quyết được bài toán này, ACV sẽ rộng đường phát triển. Trong dài hạn, doanh nghiệp này có thể mở rộng vai trò của mình, không chỉ là đơn vị vận hành sân bay thuần túy với phần lớn doanh thu là từ phí dịch vụ khách hàng và phí dịch vụ cất hạ cánh.
Thay vào đó, ACV có thể hoạt động như một Trung tâm thương mại (TTTM), với nguồn thu đến từ bán lẻ, thực phẩm đồ uống và dịch vụ phụ. HSC dự báo, trong 18 tháng tới, lợi nhuận sẽ tăng trưởng nhờ phí dịch vụ sân bay tăng cộng với lượng hàng hóa và hành khách tăng.
Tuy nhiên về lâu dài, tăng trưởng sẽ chủ yếu từ lượng hàng hóa và hành khách tăng nhanh và tối ưu mức chi tiêu của hành khách nhờ cải thiện sản phẩm bán lẻ, thực phẩm đồ uống. Đây là con đường mà các công ty tương tự ACV trên thế giới đã làm.
Chẳng hạn, trong năm 2017, 27% doanh thu của Airport of Thailand Plc là từ bán lẻ nói chung, gồm hoạt động mua sắm, thực phẩm đồ uống, đổi ngoại tệ, đỗ xe và các dịch vụ khác.
Như vậy ACV cũng có thể dễ dàng tăng gấp đôi tỷ trọng doanh thu từ bán lẻ trong tổng doanh thu trong vài năm tới; theo đó sẽ giúp lợi nhuận tăng trưởng. ACV có thể tiếp tục là một đơn vị cho thuê diện tích bán lẻ hoặc tham gia vào hoạt động bán lẻ và/hoặc nắm cổ phần của các đơn vị bán lẻ & bán thực phẩm đồ uống tại sân bay.
Nhiều người phải chi tiêu tiết kiệm trên đường đi du lịch, nhưng cũng có người thuê hẳn phi cơ riêng, đến những nơi xa xỉ để nghỉ dưỡng.
Dưới đây là cảm nhận của nhà văn, nhà báo Australia Tony Perrottet về sự khác biệt giữa những người giàu và người ít có điều kiện kinh tế khi đi du lịch, được đăng trên trang New York Times.
Những ngày cuối của tuần lễ Memorial Day (Ngày Tưởng niệm Liệt sĩ ở Mỹ, thường tổ chức vào thứ 2 cuối cùng của tháng 5) cũng bắt đầu mùa du lịch. Trên đường cao tốc ở Long Island, hàng nghìn người đổ xô ra đường đi nghỉ. Giao thông tắc nghẽn.
Những người đi bằng máy bay thì cố thu mình trong những băng ghế nhỏ, ngồi gặm bánh quy và thầm ghen tỵ với những người giàu có đi du lịch. Họ sẽ ngồi trong những chiếc máy bay phản lực tư nhân rộng rãi, đến nghỉ ở các biệt thự tại vùng Caribbean, và không bao giờ phải chịu cảnh chen chúc chật chội khi đi du lịch.
Kỷ nghỉ hè của hội con nhà giàu thế giới thường gắn liền với hình ảnh của những chiếc du thuyền sang trọng, máy bay phản lực tư nhân và các khu nghỉ dưỡng 5 sao ở những vùng biển đầy nắng. Ảnh: BI.
Tony Perrottet từng nghĩ như thế. Nhưng vào tháng 5/2013, ông đã đến Ấn Độ và nhận thấy những suy nghĩ phía trên chưa đúng hẳn. Trong hai tuần ở Kolkata, Tony đã phải đánh vật với việc chi tiêu tiết kiệm. Vào đêm cuối cùng, anh gặp một số bạn bè giàu có của mình. Những người này đã đi nghỉ hè ở một nơi riêng tư, có vệ sĩ canh gác và ở tại khách sạn 5 sao tại ngoại ô.
Những du khách giàu, vì được bao bọc kỹ quá, đã không có được những trải nghiệm thú vị, vui vẻ và sinh động như của Tony. Họ xoay vòng quanh ông, bắt ông kể về các chuyến đi đến nỗi Tony cảm giác mình kiệt sức đến nơi. Lúc này, ông nhận ra rằng, những người giàu có kia đang ghen tỵ với ông.
Tony cũng chỉ ra rằng, không phải bây giờ những người giàu mới thích tách mình ra khỏi đám đông ồn ào khi đi du lịch. Truyền thống này đã bắt đầu từ thời La Mã cổ đại, khi tầng lớp thượng lưu đã bắt đầu biết hưởng thụ các chuyến du lịch mùa hè của mình dọc theo đường Appian Way (một trong những con đường rộng nhất và dài nhất được xây dựng vào thế kỷ thứ 5 TCN), nhâm nhi rượu vang Falernia trong các toa xe sang trọng. Nơi nghỉ của họ là các biệt thự xinh đẹp bên vịnh Naples, Italy.
Nhà triết học sống ở thế kỷ thứ nhất, Seneca, từng kể về việc ông đã bị làm phiền suốt đêm bởi những người hàng xóm tiệc tùng khi nghỉ tại một căn phòng thuộc thị trấn nghỉ mát Baiae (một thị trấn thời La Mã cổ đại, nằm phía tây bắc bờ biển của vịnh Naples, nay là thị trấn Bacoli, Italy).
Vào thế kỷ 18 tại châu Âu, khi du lịch trở thành một trò giải trí và được hồi sinh, giới nhà giàu thường tham gia vào các cuộc chơi mang tên gọi Grand Tour. Họ sẽ đi nghỉ dưỡng, tham gia tiệc tùng trong các cung điện hoàng gia, nhảy múa suốt đêm.
Những du khách bình dân thường quá quen với việc tham gia vào các đám đông chen chúc khi đi nghỉ dưỡng. Ảnh: Traveller.
Năm 1892, chàng trai trẻ Winston Churchill, và sau này là thủ tướng nổi tiếng của Anh, từng có chuyến du lịch châu Phi hoành tráng. Để phục vụ cho một chuyến safari của Churchill, 200 người dân địa phương đã làm nhiệm vụ vận chuyển 20 tấn hành lý cho vị khách giàu có này.
Tại Mỹ, người dân bắt đầu đi du lịch sau khi cuộc Nội chiến kết thúc. Thời điểm đó, tầng lớp trung lưu đã bắt đầu thực hiện các chuyến đi mùa hè đến dãy núi Adirondack ở ngoại ô New York, tham gia vào các cuộc đi bộ đường dài, chèo thuyền, ngủ trong lều để nghe tiếng côn trùng kêu vào ban đêm.
Còn đối với dân nhà giàu Mỹ thời điểm đó, họ bắt đầu xây dựng những nơi nghỉ dưỡng sang trọng, đắt tiền ở Adirondacks. Những du khách giàu có sẽ tới đây bằng xe lửa tư nhân, cả gia đình tiêu khiển suốt mùa hè ở một nơi sang trọng, với đầy đủ người hầu kẻ hạ, đầu bếp riêng.
Khi việc đi du lịch càng trở nên phổ biến, những người giàu có lại càng muốn đi xa hơn. Đó là lý do doanh nhân Thomas Cook ở thời Victoria đã thành lập ra hãng du lịch đầu tiên, đưa mọi người tới châu Âu.
Ngày nay, một số người đã dùng tiền của mình cho các du lịch từ thiện tới các ngôi làng hẻo lánh. Số khác thì muốn có những trải nghiệm độc đáo, khó quên mà không phải người thường nào cũng làm được. Thậm chí có người sẵn sàng bỏ ra hàng trăm nghìn USD để có thể bay vào không gian du ngoạn.
Còn theo nhà triết học Stoic sống ở thế kỷ thứ nhất, những người nghèo khi đi du lịch sẽ có nhiều trải nghiệm thú vị hơn người giàu. Đó chính là trải nghiệm thực tế về những điều khó chịu, như việc chen chúc nhau khi đến một địa điểm nào đó. Việc bị kẹt trong đám đông, nhức đầu vì những tiếng la hét, âm thanh nhộn nhạo so với việc đặt cạnh một không gian sang trọng, yên tĩnh rõ ràng khác nhau trời vực.
Nhưng mục đích chung của những người đi du lịch chính là trải nghiệm. Vậy thì với nhiều người, việc tham gia vào những trải nghiệm khó chịu kia sẽ thú vị hơn rất nhiều so với chuyến du lịch của dân nhà giàu: nhẹ nhàng nhưng vô vị.
Ngày 7/6/ vừa qua, anh Nguyễn Chí Cường – nhân viên Công ty Dịch vụ mặt đất sân bay Việt Nam VIAGS (Công ty thành viên của Vietnam Airlines) đã phát hiện được tài sản của hành khách có giá trị hơn 1 tỷ đồng trên chuyến bay VN286 của Vietnam Airlines hành trình từ TP.Hồ Chí Minh – Hà Nội và kịp thời trả lại cho hành khách bị mất.
Cụ thể, trong khi làm nhiệm vụ phục vụ sau chuyến bay VN286 tại sân bay quốc tế Nội Bài, nhân viên Nguyễn Chí Cường đã phát hiện một túi xách để quên ở khu vực hộc hành lý phía trên băng ghế ngồi, bên trong có 44.000 USD tương đương trị giá 1.032.000.000 VNĐ và 64.000.000 VNĐ (tổng giá trị tài sản quy đổi gần 1,1 tỷ đồng).
Ngay sau khi phát hiện, anh Cường đã báo cho bộ phận chức năng của Vietnam Airlines liên lạc với hành khách để trả lại. Cùng ngày, hành khách N.V.H đã nhanh chóng nhận được nhận lại số tài sản trên và bày tỏ sự cảm ơn sâu sắc trước hành động cao quý của anh Cường.
Đây không phải là lần đầu công ty VIAGS phát hiện và trả lại hành lý để quên của hành khách nhưng chưa lần nào số tiền để quên lớn như lần này. Được biết, trong quá trình làm việc nhân viên VIAGS phát hiện rất nhiều trường hợp hành lý của khách bị đánh rơi và để quên.
Trước đó, tháng 3/2017, nhân viên Nguyễn Ánh Tuyết của công ty cũng đã phát hiện được tài sản của hành khách có giá trị gần nửa tỷ đồng trên chuyến bay của Vietnam Airlines và kịp thời trả lại cho hành khách bị mất. Chị Tuyết đã vinh dự trở thành một trong 400 gương mặt tham dự Lễ tuyên dương điển hình tiên tiến toàn quốc năm 2017 do Hội đồng Thi đua – Khen thưởng trung ương tổ chức.
Riêng trong 5 tháng đầu năm 2018, VIAGS đã phát hiện và trả lại cho hành khách gần 5.500 tài sản cùng hơn 4,5 tỷ đồng tiền mặt.
Trong báo cáo tình hình khai thác các chuyến bay của các hãng hàng không, Cục hàng không đã thay đổi khái niệm này mà không thông qua văn bản nào.
Bắt đầu từ tháng 7/2017, báo cáo tình hình khai thác các chuyến bay hàng tháng của Cục Hàng không Việt Nam được đổi từ khái niệm tổng hợp số liệu “chậm hủy chuyến” sang thành tình hình “bay chưa đúng giờ” của các hãng hàng không. Việc thay đổi khái niệm này chưa có quy định trong văn bản.
Phản hồi về vấn đề này, đại diện Cục Hàng không cho biết việc thay đổi khái niệm này là để phù hợp với tình hình thế giới. Trên thế giới bây giờ cũng không còn khái niệm chậm hủy chuyến nữa, thay vào đó sẽ được đánh giá trên tỷ lệ chuyến bay có đúng giờ hay không (OTP).
Không riêng ở Việt Nam, các hãng hàng không thường đặt tiêu chí cạnh tranh dịch vụ là tỷ lệ bay đúng giờ được tối ưu hóa thế nào, và phấn đấu có tỷ lệ càng cao càng tốt. Như vậy việc chuyển từ khái niệm “chậm, hủy chuyến” sang “bay chưa đúng giờ” là phù hợp.
Đổi khái niệm nhưng bản chất số liệu vẫn không thay đổi.
Nhiều chuyên gia cho rằng việc thay đổi khái niệm như thế nào thì bản chất của các số liệu vẫn được thống kê như cũ. Các hãng nên nhìn thẳng vào thực tế để ứng xử với khách hàng, thay vì tránh né và sử dụng khái niệm khác để giảm nhẹ tính chất vụ việc.
Mới đây, báo cáo tổng hợp tình hình khai thác chuyến bay đúng giờ của các hãng hàng không Việt Nam quý I, do Cục Hàng không công bố, đã chỉ ra hai hãng giá rẻ là Jetstar và Vietjet giữ kỷ lục về chuyến bay bị chậm giờ, khi có đến 6.742 chuyến.
Cụ thể, trong quý I, Jetstar Pacific có đến 21,1% chuyến bay không thể cất cánh đúng giờ. Hãng đã thực hiện 8.985 chuyến bay trong quý I, trong đó có 1.898 chuyến bị chậm giờ.
Vietjet Air thực hiện tổng cộng 29.261 chuyến bay, số chậm giờ cất cánh là 4.844 chuyến, tỷ lệ là 16,6%. Lý do chủ yếu khiến hãng phải lùi giờ bay là máy bay về muộn, chiếm 3.667 chuyến bị chậm.
Với Vietnam Airlines, tỷ lệ chậm chuyến là 9,8%, với 3.183 chuyến bị chậm giờ trong tổng số 32.504 chuyến bay mà hãng đã thực hiện. Máy bay về muộn cũng là nguyên nhân chính dẫn tới chậm chuyến của Vietnam Airlines.
VASCO thực hiện 3.415 chuyến bay trong quý I, tỷ lệ chậm chuyến là 2,3%, với số chuyến bị chậm là 79 chuyến.
Ngoài nguyên nhân lớn nhất là máy bay về muộn, những nguyên nhân phổ biến khác gây chậm chuyến trong quý I lần lượt là do hãng hàng không, do trang thiết bị tại cảng hàng không và do đơn vị quản lý, điều hành bay. Lý do thời tiết mà các hãng đưa ra chỉ chiếm 2,1% số chuyến bay bị chậm chuyến.
Về huỷ chuyến, VASCO là hãng bay huỷ nhiều chuyến nhất, với 69 chuyến, kế đến là Jetstar Pacific với 60 chuyến, Vietnam Airlines với 52 chuyến và thấp nhất là Vietjet Air với 28 chuyến.
Sau sự việc hàng loạt phi công của Vietnam Airlines nộp đơn xin nghỉ việc vì lương thấp so với mặt bằng chung ngành hàng không, thu nhập của ngành nghề này đang nhận được sự quan tâm đặc biệt của dư luận.
Chia sẻ với báo chí ngày 30/5, lãnh đạo của Vietnam Airlines nói “lương phi công của Vietnam Airlines hiện ở mức 250-300 triệu đồng/tháng. Các anh mà kêu là thấp thì xã hội có nghe các anh không?”.
Phản hồi lại thông tin này, nhiều người trong nhóm phi công có bức xúc cho biết, thu nhập thực tế mà họ nhận về chỉ khoảng một phần ba so với con số chia sẻ của lãnh đạo hãng, dao động ở mức 100-150 triệu đồng/tháng.
Còn theo báo cáo tài chính thường niên của Vietnam Airlines, năm 2017 thu nhập trung bình của phi công tăng 5% so với năm trước, tương đương khoảng 121 triệu đồng/tháng (1,45 tỷ đồng/năm).
Thu nhập phi công Vietjet Air cao gần gấp rưỡi Vietnam Airlines, nhưng vẫn thấp hơn Bamboo Airways
Theo tìm hiểu, mức thu nhập trung bình 1,45 tỷ đồng/năm của phi công Vietnam Airlines đang thấp hơn nhiều so với những người đồng nghiệp tại Vietjet Air.
Cụ thể, báo cáo thường niên 2017 của Vietjet Air cho biết, số lượng phi công tại hãng này đang là 499 người, với thu nhập lên tới 180 triệu đồng/người/tháng, tương đương 2,16 tỷ đồng mỗi năm, cao hơn phi công Vietnam Airlines tới gần 49%.
Con số này được đánh giá là cao vượt trội so với mặt bằng thu nhập của phi công nội địa, tuy nhiên, vẫn chưa “hậu hĩnh” bằng một tân binh vừa gia nhập thị trường là Bamboo Airways.
Đại diện hãng hàng không này cho biết, theo bảng thu nhập đã được phê duyệt, mức lương phi công tại Bamboo Airways sẽ đạt mức trên 200 triệu đồng/người/tháng, tức hơn 2,4 tỷ đồng/năm. Mức thu nhập này cao hơn Vietnam Airlines khoảng 65,5% và cao hơn Vietjet Air 11%.
So sánh thu nhập bình quân của ba hãng hàng không tại Việt Nam
Lương phi công Việt Nam ở mức nào so với thế giới?
Theo khảo sát từ các trang web thống kê lương phi công thế giới, mức lương của phi công từ cấp cơ phó (thu nhập miễn thuế) của các nước trong khu vực Asean dao động từ 2.500 – 9.750 USD/tháng (khoảng 57 – 224 triệu đồng).
Một phi công thương mại tại Indonesia có mức khởi điểm dao động từ 2.500-4.000 USD/tháng không bị tính thuế.
Tại Ấn Độ, phi công của Indigo, hãng hàng không lớn nhất nước này, rơi vào khoảng 7.500 USD một tháng, tương đương khoảng 170 triệu đồng.
Còn tại Singapore, phi công lái các dòng máy bay như Boeing 777 hay Airbus A330 thường có mức lương khởi điểm khoảng 6.800 USD một tháng, khoảng 155 triệu đồng, sẽ tăng dần theo thời gian làm việc.
Thu nhập bình quân phi công tại các nước khu vực Asean
Như vậy, theo đánh giá của nhiều chuyên gia, mức lương trung bình của phi công tại Vietnam Airlines không chênh lệch quá xa so với các nước trong khu vực, trong khi thu nhập trung bình của một người Việt Nam hiện thấp hơn 2-20 lần so với người lao động tại các quốc gia nói trên.
Riêng mức chi trả của những hãng như Bamboo Airways và Vietjet Air thậm chí có thể xếp vào mức cao tại Asean, tương đương với những quốc gia trả cao nhất cho phi công như Singapore, với mức lương trung bình từ 6.800 USD – 9.000 USD/tháng (155 triệu – 207 triệu).
Bamboo Airways, hãng hàng không mới của Việt Nam
Thông tin từ Bamboo Airways cho biết, để chuẩn bị cho mục tiêu cất cánh vào cuối năm 2018, hãng đã có đợt tuyển dụng quy mô từ tháng 4/2018, với nhu cầu lên tới gần 600 vị trí ở nhiều lĩnh vực khác nhau, từ an ninh, kỹ thuật, dịch vụ, khai thác, bảo dưỡng, thương mại, phi công, tiếp viên…Trong đó, nhu cầu cho phi công, bao gồm cơ trưởng và cơ phó, là hơn 90 vị trí.
Ngoài mức lương vượt trội, các phi công và nhân viên của hãng cũng được thực hiện đầy đủ các chính sách về bảo hiểm, được tham gia các chương trình đào tạo nghiệp vụ trong và ngoài nước, đặc biệt các vị trí cấp cao sẽ được gửi tới các hãng đào tạo hàng không quốc tế uy tín để nâng cao trình độ, hoàn thiện nghiệp vụ chuyên môn.
Các hãng hàng không trên thế giới mới đây đã hạ mức dự báo lợi nhuận ngành cho năm 2018 trong bối cảnh chi phí nhiên liệu tăng đột biến và cùng với đó, lãi suất cao hơn và căng thẳng địa chính trị cũng tăng rủi ro hoạt động.
Hiệp hội Hàng không Quốc tế (IATA), đại diện cho 280 hãng hàng không toàn cầu dự báo ngành công nghiệp này sẽ đạt lợi nhuận khoảng 33,8 tỷ USD vào năm nay, hạ tới 12% so với con số trước đó là 38,4 tỷ USD, theo Reuters.
Theo IATA, chi phí nhiên liệu và lao động cao hơn cũng như xu hướng tăng lãi suất là nguyên nhân làm giảm hiệu quả của ngành hàng không trong năm 2018.
Năm ngoái, ngành công nghiệp này có mức lợi nhuận kỉ lục với 38 tỷ USD nhưng theo Businesstimes, phần lớn trong số đó được thúc đẩy bởi một số khoản đặc biệt như tín dụng thuế.
Tại khu vực châu Á-Thái Bình Dương, nơi có tăng trưởng hành khách nhanh nhất, tổng lợi nhuận dự kiến đạt 8,2 tỷ USD. Bắc Mỹ được dự báo là khu vực có lợi nhuận cao nhất với khoảng 15 tỷ USD.
Theo số liệu được đưa bởi The Straits Times, nhu cầu đối với hàng không sẽ tăng khoảng 7% vào năm 2018, thấp hơn mức tăng trưởng 8,1% của năm trước. Tuy vậy, doanh thu cho mỗi dặm bay từ một hành khách dự kiến sẽ tăng 3,2% trong năm 2018, mức tăng đầu tiên kể từ năm 2011. IATA cảnh báo chủ nghĩa bảo hộ gia tăng có thể tạo ra những ảnh hưởng tiêu cực tới ngành hàng không toàn cầu.
Tổng giám đốc IATA Alexandre de Juniac cho biết: “Khả năng sinh lời sẽ được duy trì trong năm nay bất chấp việc gia tăng chi phí. Nền tài chính của ngành công nghiệp này đang mạnh lên khi liên tiếp có lãi trong 9 năm qua”.
Theo dự báo từ IATA, giá dầu thế giới sẽ đạt khoảng 70 USD/thùng, cao hơn hẳn mức 54,9 USD của năm 2017 và 60 USD của năm trước nữa.
Số liệu từ Reuters cho biết giá dầu ổn định trong các phiên giao dịch ngày hôm nay khi sản lượng của Mỹ đạt kỷ lục cũng như thành viên của Các quốc gia xuất khẩu dầu mỏ (OPEC) cân nhắc gia tăng nguồn cung. Dầu thô Brent giao dịch ở mức 76,79 USD/thùng và dầu của Mỹ đạt 65,86 USD/thùng.
Hãng hàng không Bamboo Airways của tập đoàn FLC đã ký biên bản ghi nhớ về việc mua 24 máy bay A321neo trị giá 3 tỷ USD.
Hình ảnh máy bay A321neo của Bamboo Airways. Ảnh: Airbus
Tin từ Airbus cho biết, hãng sản xuất máy bay của Pháp đã ký một bản ghi nhớ với tập đoàn FLC của Việt Nam. Theo đó hãng hàng không Bamboo Airways của FLC sẽ mua 24 máy bay A312neo khi hãng hàng đi vào hoạt động trong tương lai.
Bản ghi nhớ được ký kết hôm 26/3 trong khuôn khổ chuyến thăm Pháp của Tổng Bí Thư Nguyễn Phú Trọng. Trước đó vài tuần, FLC đã thông báo về thỏa thuận trị giá 3 tỷ USD này.
Airbus A321neo là phiên bản mới thuộc dòng A321 – loại máy bay lớn nhất trong gia đình máy bay A320 của Airbus (gồm máy bay A318, A319, A320 và A321). A321neo có tổng chiều dài 44,51 mét, bố trí 240 chỗ ngồi, giúp tiết kiệm nhiên liệu, giảm thiểu khí thải và tiếng ồn. Máy bay thuộc dòng vận tải hành khách một lối đi rộng, cửa khoang khách thiết kế mới, lối thoát hiểm được tăng kích thước.
Airbus A321neo là chiếc máy bay phổ biến và nằm trong biên chế phục vụ của phần lớn các hãng hàng không trên thế giới, trong đó có Việt Nam.
Có kết cấu khoang hợp lý, phạm vi hoạt động từ tầm ngắn đến tầm trung, tỷ suất an toàn cao, A321neo được đánh giá là sản phẩm phù hợp với cả các tuyến bay giá rẻ và tuyến bay dịch vụ hoàn chỉnh, lý tưởng cho mô hình “lai” (hybrid) kết hợp cả hàng không giá rẻ và hàng không truyền thống mà Bamboo Airways hướng tới.
Các máy bay này sẽ được cung cấp cho Bamboo Airways từ bên cho thuê thứ 3 khi hãng đi vào hoạt động dự kiến từ năm 2019. Bamboo Airways vẫn đang xin cấp giấy phép kinh doanh vận chuyển hàng không sau khi nộp và bổ sung hồ sơ lên Bộ Giao thông Vận tải từ năm ngoái.
Bamboo Airways hướng tới khai thác các tuyến bay thẳng từ quốc tế tới các điểm du lịchViệt Nam, bao gồm các địa phương có dự án của FLC, như Quy Nhơn, Quảng Ninh, Hải Phòng, Thanh Hóa, Phú Quốc, Nha Trang… Bên cạnh đó là các đường bay trong nước, kết nối các điểm du lịch như đường bay Thanh Hóa – Quy Nhơn, Thanh Hóa – Phú Quốc, Thanh Hóa – Nha trang, Hải Phòng – Quy Nhơn….
Tập đoàn FLC cho biết, chiến lược này nhằm làm giảm áp lực cho cơ sở hạ tầng hàng không tại các thành phố lớn, đồng thời tăng cường liên kết vùng, nâng tầm du lịch Việt Nam trên bản đồ quốc tế.
